چرا درسا رو فراموش میکنیم؟
دیدین که یه سری از بچه‌ها با یه مطالعه‌ی کوتاه همه مطالب رو راحت حفظ میشن و هیچوقت سر جلسه امتحان یا آزمون فراموش نمی‌کنن و نمره خوبی می‌گیرن؟ اما چرا یه سریا از جمله خیلی از ماها ، همیشه درحال مطالعه هستیم و کتاب هم همیشه مثل رفیق شفیق همراهمونه ولی موقع امتحان یا آزمون یا پرسش سرکلاسی که میشه یهو همه چی رو فراموش میکنیم و نمره خوبی نمی‌گیریم؟؟ :/
بنظرتون آلزایمر داریم؟؟ در جواب باید بهتون بگم که فراموشی مطالب درسی و کنکوری با آلزایمر خیلی فرق داره و این فراموشی‌ای که ما در مطالب درسی دچارش می‌شیم کاملاً طبیعیه.
عوامل فراموشی
1) استرس
استرس یکی از بزرگترین علت هاییه که باعث میشه مطالبی که خوندیم رو فراموش کنیم! خیلیا از همون اول میگن اگه قبول نشیم چی؟؟ من مطمئنم قبول نمیشم، چون آدم فراموشکاریم!
درسته که داشتن یه مقدار استرس باعث حرکت رو به جلو میشه اما وقتی شما بیکار نشستید، به دریچه نگاه میکنید و در عین حال هیچ تلاشی ندارید، معلومه که استرس شما رو فرا میگیره! این استرس زیاد باعث میشه همین مطالبیم که خوندید به حافظه بلد مدتتون انتقال پیدا نکنه و همیشه فراموش کنید. برای اینکه بتونید این استرس رو کاهش بدید، برنامه ریزی کنید و بهش عمل کنید، مطمئن باشید وقتی درس بخونید دیگه این استرس ناشی از نتیجه و شروع نکردن و… کمتر اذیتتون میکنه.
اما اینم بهتون بگم که یه نوع تلقین برای فراموشی هم هست که باعث استرس میشه و شما احساس میکنید که فراموش کردید و بلد نیستید!
برای مطالعه بیشتر در این زمینه، مقاله حس میکنم بلد نیستم رو بخونید.
برای دیدن این مقاله اینجا کلیک کنید.
2) عدم مرور مطالب
به این منحنی فراموشی که توسط ابینگ هاوس ارائه شده یک نگاه بندازید.
همونطور که در این نمودار می‌بینید، هر چقدر که زمان می‌گذره، حجم زیادی از مطالب به فراموشی سپرده میشه و اگه شما مطالب رو مرور نکنید طبق این نمودار، میزان یادگیری به سطح خیلی پایینی کاهش پیدا میکنه و نهایتاً فقط درصد کمی از مطالب یادتون میمونه!
مثلاً اگه شما یه مطلبی رو بخونی مرور نکنی، بعد از یک ماه، هشتاد درصد مطالب رو فراموش می‌کنی و فقط بیست درصدش یادته.
اما اگه در هر دوره که در زیر بهش اشاره میکنم، مرور رو انجام بدید، این منحنی فراموشی به بالا میاد و از پایین اومدن سطح یادگیری خودداری میکنه
اولین مرور: بیست دقیقه الی یک ساعت بعد از مطالعه
دومین مرور: ۲۴ ساعت بعد از مطالعه
سومین مرور: ۷ روز بعد از مطالعه (۶ روز بعد از مرور دوم)
چهارمین مرور: یک ماه بعد از مطالعه
3) حفظ کردن مطالب
گاهی دانش آموزان با اینکه کلمه به کلمه‌ی دروس رو حفظ کردن نمیتونن توی امتحان یا آزمون، اون مطالب رو به یاد بیارن چون اصلاً مفهوم رو متوجه نشدن و فقط به صورت طوطی وار خوندن.
* نکته: البته شاید این روش برای درسای حفظی مثل دینی جوابگو باشه ولی برای دروس مفهومی تر مثل ریاضی و عربی و فلسفه منطق قطعا نیاز به درک مفهومی اون مطلب داریم.
4) نداشتن تمرکز کافی
داشتن تمرکز یکی از عواملیه که برای یادگیری حتماً باید وجود داشته باشه. اما اگه هنگام مطالعه حواستون به وقایع محیطی اطرافتون یا سر و صداها پرت بشه، بخش خیلی زیادی از مطالب اصلا وارد حافظه نمیشه که بعداً بخوایم اون ها رو به یاد بیاریم.
5) عدم خوندن و مرور دروس در همان روز یادگیری
همونطور که بهتون توی نمودار ابینگهاوس گفتم، در ۲۴ ساعت اول حدود ۷۰ درصد مطالب از یاد میره و شما اگه همون روزی که درس رو یاد گرفتید، مرور نکنید باعث افزایش میزان فراموشیتون در اون درس میشه. این مورد رو خیلی جدی بگیرید.
6) یادگیری ناقص مطالب
برای تکمیل شدن فرایند یادگیری شما حتماً باید یادگیری خودتون رو تکمیل کنید و ناقص رهاش نکنید، چرا که اینکار باعث کاهش میزان یادآوری اون مطلب میشه. به طور مثال فردی که در درس ریاضی، تابع پایه دهم رو ناقص یاد گرفته، وقتی بخواد تابع یازدهم رو مطالعه کنه، بعد از مطالعه این مبحث، یادگیری کاملی نداره و میزان یادآوری این مبحث رو کاهش میده.
7) مطالعه بدون علاقه
شاید برای شما اتفاق افتاده باشه که فلان آهنگی که خیلی دوست دارید رو راحت یادتونه ولی فرمول های اقتصاد رو همیشه فراموش میکنید! حالا چرا؟؟ بخاطر اینه که توی گوش دادن به آهنگ، علاقه نشون دادید.
تحقیقات ثابت کرده‌ان که اگه مطلبی رو بدون علاقه بخونید، میزان توجه و تمرکز شما به شدت افت میکنه و این باعث کاهش یادگیری و نهایتا افزایش میزان یادگیری میشه!
8) عدم خواب کافی
کم خوابی یکی از علت های رایجیه که باعث فراموشی در بین کنکوری ها میشه. همونطور که می‌دونید درس خوندن باعث صرف انرژی زیادی از مغز میشه و مغز ما رو خسته میکنه و نیاز به استراحت داره، اما وقتی که در میزان استراحت مغز کمبودی وجود داره، فرآیند یادگیری هم تکمیل نمیشه چون بخش بزرگی از تکمیل یادگیری در خواب صورت میگیره!
پس حتماً سعی کنید که در طول روز به مقدار کافی بخوابید.
6 راهکار کاهش میزان فراموشی
1) مطالعه‌ی صحیح:
وقتی میخواین یه مبحث رو بخونید:
🟡 اول باید اون مطلب رو به صورت چشمی بخونید و زیر یه سری سرتیترها و نکات مهم خط بکشید تا دستتون بیاد که این مبحث میخواد چی بگه.
🟡 دوم باید موقع پیش خوانی یه سری سوال در ذهنتون طرح کنید. اینطوری باعث میشه که مثل یه جستجوگر دنبال جواب ها حین مطالعه‌ی دقیق باشین و تمرکز خودتونو افزایش بدین.
🟡 سوم باید مطالعه دقیق انجام بدید و با دقت کامل مطالب رو بخونید و مفاهیم رو درک کنید و همچنین برای تکمیل این مورد میتونید چند تا تست آموزشی هم بزنید.
🟡 چهارم باید بعد از خوندن دقیق، مطالب رو برای خودتون یادآوری کنید. در این مرحله باید مطالب مطالعه شده رو با زبون خودتون بازگو کنید تا خودتون رو مورد آزمایش قرار بدید که چقدر فهمیدید.
🟡 پنجم باید این مطالب یادگرفته شده رو مرور کنید، این مرحله اصلی ترین و مهم ترین مرحله‌ی یک مطالعه‌ی اصولیه که باعث کاهش فراموشی میشه.
2) مرور اصولی
بهترین نوع مرور، مرور بر اساس این نموداریه که بالاتر اشاره کردم.
اولین مرور: بیست دقیقه الی یک ساعت بعد از مطالعه
دومین مرور: ۲۴ ساعت بعد از مطالعه
سومین مرور : ۷ روز بعد از مطالعه (۶ روز بعد از مرور دوم)
چهارمین مرور: یک ماه بعد از مطالعه
3) دست به قلم شید
نوشتن باعث میشه مطالب بیشتر در حافظه باقی بمونه، پس اگه میتونید حتماً خلاصه نویسی یا حاشیه نویسی رو انجام بدید. اما حواستون باشه که در خلاصه نویسی دو تا نکته خیلی مهمه:
۱_ در مطالعه اول نباید خلاصه نویسی رو انجام بدید چون با مطالب آشنایی کافی ندارید و احساس میکنید همه نکات مهم هستند و باید نوشته بشن، برای همین بهتره چند بار اون مطلب رو خونده باشید تا با قسمت های مهم اون درس آشنا شده و فقط نکته های اصلی اون درس رو خلاصه نویسی کنید.
۲_ اگه وقت کافی ندارید و فقط چند ماه تا کنکورتون باقی مونده بهتره که خلاصه نویسی رو رها کنید چون باعث میشه که وقتتون از دست بره.
4) نقش معلم رو بازی کن
همونطور که می‌دونید با خوندن یک مطلب، ده درصد یادگیری صورت میگیره.
با شنیدن، ۲۰ درصد.
با دیدن، ۳۰ درصد.
با دیدن و شنیدن، ۵۰ درصد.
ولی با یاددادن به دیگران ۹۵ درصد یادگیری صورت میگیره.
پس به این موضوع حتماً دقت داشته باشید که شما میتونید با آموزش دادن یک درس به دیگران، میزان یادگیریتون رو افزایش بدید و نهایتا از میزان فراموشی، بکاهید.
* البته اگه شخصی رو ندارید که بهش آموزش بدید میتونید برید رو به روی آینه یا برای افراد خیالی آموزش بدین.
5) دسته بندی و سازمان دهی کردن مطالب
اگه دقت کرده باشین بعضی اوقات میان دو درس متفاوت، ارتباط وجود داره . وقتی شما این مطالب رو به هم ربط بدید، میتونید باعث افزایش میزان یادگیری بشین. و یا وقتی با استفاده از نمودار ها یا جداول، مطالب موجود رو دسته بندی و سازماندهی بکنید تأثیر خیلی زیادی رو میزان یادگیری شما میذاره.
6) مطالعه با تمرکز
تمرکز حین مطالعه باعث میشه که تمام توجهتون فقط به درس باشه و عوامل دیگه ای در درس خوندن باعث تداخل نشه و اینکار باعث افزایش میزان یادگیری میشه و نهایتاً کاهش فراموشی. برای افزایش تمرکز بهتره گوشی رو از خودتون دور کنید، در یک محیط آروم و بی سر و صدا درس بخونید و…
این هم از دلایل فراموشی و راهکارهایی برای کاهش اون!
امیدوارم که براتون مفید واقع شده باشه
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.